Εκτύπωση

Όπως είναι γνωστό, το τέλος της Επανάστασης του 1821 βρήκε ελεύθερο ένα μέρος μόνο των Ελληνικών πληθυσμών και εδαφών. Ήταν επομένως φυσικό, ακροβατώντας ανάμεσα στα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων, οι Έλληνες, ελεύθεροι και μή, να αναζητούν ευκαιρίες για απελευθέρωση των υπόδουλων αδελφών. Έτσι, άλλοτε επιδιώκοντάς το και άλλοτε εξαναγκασμένη, η Ελλάδα επίσημα (και μερικές φορές ανεπίσημα) πήρε μέρος σε αρκετούς πολέμους, οι κυριώτεροι από τους οποίους, ως γνωστόν, είναι:

    1897         Ελληνοτουρκικός Πόλεμος (30 ημερών) με αφορμή την Κρήτη. Χάθηκε μικρό μέρος της Θεσσαλίας [39]
    1904-08    Μακεδονικός Αγώνας, ο ανορθόδοξος «πόλεμος» για το φρόνημα των υπόδουλων Μακεδόνων [1]
    1912-13    Βαλκανικοί Πόλεμοι, απελευθέρωση Ηπείρου, Μακεδονίας, Κρήτης, νήσων Αιγαίου [82]
    1914-18    Α' Παγκόσμιος Πόλεμος. Απελευθέρωση Θράκης [56]
    1918-22    Ελληνοτουρκικός Πόλεμος. Μικρασιατική Καταστροφή [160]
    1940-45    Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Γερμανική Κατοχή. Εθνική Αντίσταση [141+]
    1950-55    Κορέα - Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδας [2]
    1955-59    Αγώνας των Κυπρίων - ΕΟΚΑ. Απελευθέρωση από τους Άγγλους.
    1971-74    ΕΟΚΑ Β' - Τουρκική εισβολή. Απώλεια Βόρειας Κύπρου.iroo 200x330 P5060050

Οι Βυζικιώτες έδωσαν το παρόν και συχνά διακρίθηκαν σε όλους τους πολέμους του έθνους [οι αριθμοί στις παραπάνω αγκύλες δηλώνουν αριθμό Βυζικιωτών που έλαβαν μέρος στον αντίστοιχο πόλεμο], με κόστος πολλούς πεσόντες, αναπήρους και τραυματίες. Για να τιμηθούν αυτοί που έπεσαν στο πεδίο της τιμής, στήθηκε το γνωστό μαρμάρινο Ηρώο του Βυζικίου, πάνω στο οποίο είναι χαραγμένα τα ονόματα τους.

Εκτός από τα ...έργα του πολέμου, ενδιαφέρον είχαν και τα ...έργα της ειρήνης, με κυριώτερο το διοικητικό-οργανωτικό, στα πλαίσια του νεοσύστατου κράτους. Το δημογεροντικό σύστημα (τοπικής «αυτοδιοίκησης») της τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε Δημοτικό το 1833 και ίσχυσε έως το 1912. Στα πρώτα λίγα χρόνια της απελευθέρωσης από τους οθωμανούς, το Βυζίκι αποτέλεσε έδρα του Δήμου Τευθίδος (1834-1836) και στη συνέχεια του Δήμου Ογγίου (1836-1841), πριν ενταχθεί στο Δήμο Βερβίτσας (Τροπαίων) το 1841. Πάλι γιά ένα μικρό διάστημα (1859-1863) οι Βυζικιώτες κατάφεραν να πάρουν την έδρα του Δήμου από τους Βερβιτσιώτες, αλλά ο Δήμος επανήλθε στη Βερβίτσα και έμεινε εκεί μέχρι το 1912. Δύο χρόνια αργότερα, άρχισε τελικά να ισχύει το σύστημα με Δήμους και Κοινότητες, όπως το γνωρίσαμε κι εμείς. Ετσι, αναγνωρίστηκε και η Κοινότητα Βυζικίου (η οποία ...έζησε 83 ολόκληρα χρόνια, μέχρι να την καταργήσει ο  νόμος του 1997 γνωστός ως «Σχέδιο Καποδίστρια»!).

Ο αποδεκατισμένος πληθυσμός του Χωριού άρχισε τότε να (ξανα)μεγαλώνει, όπως δείχνουν οι σχετικές απογραφές. Όμως, αφού έπιασε ένα μέγιστο στο μεσοπόλεμο (1791 κάτοικοι το 1928), άρχισε και πάλι να φθίνει, απότομα αυτή τη φορά. Κι αυτό γιατί έχασε το 46% των κατοίκων του στα χρόνια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου ως και του εμφύλιου που ακολούθησε, είτε σαν άμεσο αποτέσμα τους, είτε λόγω εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης.

plythismos

Η συρρίκνωση του αριθμού των (μονίμων) κατοίκων συνεχίστηκε δυστυχώς και τα επόμενα χρόνια, πλησιάζοντας προς το τέλος του αιώνα τα επίπεδα του 1815, όταν οι απανωτές επιδρομές των «βαρβάρων» και οι θανατηφόρες επιδημίες που κουβαλούσαν μερικές φορές μαζί τους είχαν φέρει το Βυζίκι - και όχι μόνο - σε πληθυσμιακό ναδίρ.

Ανάλογη εικόνα φαίνεται να παρουσιάζουν οι ασχολίες και τα επαγγέλματα των Βυζικιωτών. Βασική απασχόληση η γεωργία και, κατά δεύτερο λόγο, η κτηνοτροφία, ενώ σημαντικός αριθμός συμπατριωτών μας ασχολήθηκε με το εμπόριο, τις τέχνες, αλλά και με τα γράμματα και τις επιστήμες. Γνωστοί, και παλαιότερα περιζήτητοι, ήσαν οι κτίστες, που εργάζονταν σε όλη την Πελοπόννησο, καθώς και οι αυτοκινητιστές, μερικοί από τους οποίους είχαν τα λεωφορεία της γραμμής Τριπόλεως - Βυζικίου - Κοντοβάζαινας.

Υπήρξε εποχή που το Βυζίκι είχε

Εννοείται οτι δεν ήσαν λίγοι και οι Βυζικιώτες που διέπρεψαν ως επιχειρηματίες, βιομήχανοι και επιστήμονες, με δραστηριότητα σε άλλες πόλεις, τόσο του εσωτερικού (κυρίως στην Αθήνα) όσο και του εξωτερικού.

Στα χρόνια αυτά λύθηκε «μόνιμα» (δηλαδή για πολλά χρόνια) και το πρόβλημα της ύδρευσης, με την πολύτιμη βοήθεια των Ομογενών Βυζικιωτών (Αδελφάτο). Είχαν προηγηθεί τέσσερα έργα ύδρευσης, μεταξύ 1859 και 1890, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Έτσι, το 1936 μεταφέρθηκε νερό από δύο πηγές του Περδικονερίου, την Κουτσοχεριά και τα Βαρικά, έγινε η δεξαμενή και στήθηκαν οκτώ δημόσιες «κρήνες» krini 150x200 DSC04909σε ισάριθμα σημεία του Χωριού, ενώ πολύ αργότερα, πρίν να κλείσει ο αιώνας, η Κοινότητα έφερε νερό μέσα στα σπίτια. Όμως, έπειτα από τρεις περίπου δεκαετίες, έγινε φανερό ότι το νερό δεν επαρκούσε και για άρδευση, ειδικά το καλοκαίρι. Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '80, λοιπόν, εδέησε να αξιοποιηθεί το πλούσιο νερό της Μολόσενας (κάτω από τον Ευαγγελισμό) και παράλληλα να συμμετάσχει το Χωριό σε «Σύνδεσμο» με Τρόπαια και Περδικονέρι (και αργότερα Σπάθαρι) για μεταφορά νερού από το «Πρώτο Παράθυρο» της γαλαρίας του Λάδωνα. Αυτό το τελευταίο συμπλήρωμα, έφθασε στο δίκτυο του Χωριού σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα (1994).

Στο μεταξύ, η έναρξη λειτουργίας του υδροηλεκτρικού εργοστασίου του Λάδωνα (1955) επέτρεψε την ηλεκτροδότηση του Βυζικίου, που ολοκληρώθηκε στη διετία 1957-58. Ο παράλληλος ηλεκτροφωτισμός δρόμων, πλατειών και άλλων δημόσιων χώρων, έδωσε μιάν άλλη όψη στο Χωριό. Πρώτος κερδισμένος ήταν ο Ι.Ν. Αγίου Νικολάου ο οποίος, χτισμένος από τους Γιαννακελαίους στα 1928-32 (πάνω στον παλαιό μικρότερο βυζαντινό ναό του 1220) μόλις είχε συμπληρωθεί με κλίμακες, κωδωνοστάσια και ρολόϊ. Ετσι, ο ηλεκτροφωτισμός ήλθε ...πάνω στην ώρα!

Εκτός από τον καθεδρικό ναό, χτίστηκαν εκ θεμελίων ή επισκευάστηκαν σχεδόν όλα τα «ξωκλήσια» του Βυζικίου (Αγ. Διονύσιος 1906-1909, Αγ. Κωνσταντίνος 1952, Αγ. Θεόδωροι, Αγ. Ανάληψη και Αγ. Παντελεήμων 1954, Αγιώργης και Αγ. Παρασκευή 1955 και Αγιολιάς 1961), ενώ τον Ιούνιο του 1969 θεμελιώθηκε στα Δίστρατα ο Άγ. Νεκτάριος - ο βενιαμίν των ναών του Χωριού - που εγκαινιάστηκε το 1972.

Τέλος, λειτούργησε το Δημοτικό σχολείο αρρένων από το 1863 μέχρι το 1929, οπότε και συγχωνεύτηκε με το αντίστοιχο θηλέων. Μέχρι τότε, είχε εξελιχθεί από διτάξιο (1906) σε τριτάξιο και, τελικά, τετρατάξιο (1929).

Όμως, έχουμε το εξής παράδοξο: από τη μία ο πληθυσμός του Χωριού τελικά να φθίνει και, από την άλλη, οι «ετεροδημότες του» να το επισκέπτονται όλο και πιό συχνά. Βλέπουμε δηλαδή να έχουν συντηρηθεί πάρα πολλά σπίτια και, γενικά, να γίνεται προσπάθεια συμμετοχής στη ζωή του Βυζικίου, μέσα από διάφορες εκδηλώσεις και με κάθε ευκαιρία. Σημαντικός εδώ είναι βέβαια ο ρόλος της Ένωσης Βυζικιωτών, η οποία τις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα δραστηριοποιήθηκε έντονα προς αυτή την κατεύθυνση.

: | Τελευταία ενημέρωση : 16 Μάρτιος 2020